By Μαριλένα Θεοδωράκου
26.04.2014 / TA NEA
Στέκοµαι µπροστά σε µια πόρτα µε το Νο 4. Φοράω ακουστικά και στο χέρι µου κρατάω ένα iPad. Ο ήχος και η εικόνα είναι τα εργαλεία που µε καθοδηγούν σε µια περφόρµανς - ένα αντισυµβατικό και πολιτικοποιηµένο ζωντανό βιντεοπαιχνίδι - στο οποίο δεν υπάρχουν ηθοποιοί µε την κλασική έννοια. Τον ρόλο των ηθοποιών αναλαµβάνουν οι ίδιοι οι θεατές οι οποίοι καλούνται να συµµετάσχουν και να «ζήσουν» για λίγα λεπτά τη ζωή 20 ανθρώπων από διαφορετικές ηπείρους, οι οποίοι διηγούνται επωνύµως τη δουλειά και την καθηµερινότητά τους όπως αυτές έχουν διαµορφωθεί από τη χρήση όπλων. Εξουσιαστές, πρόσφυγες, πιστόλια, χειροβοµβίδες, χειριστές αεροσκαφών, πόλεµος, στρατιώτες, το «παιχνίδι» ξεκινά και ο χρόνος µετράει αντίστροφα.
Περιμένω με αγωνία την πρώτη εντολή στην οθόνη μου. Βλέπω ένα χέρι που ανοίγει την πόρτα και κάνω και εγώ το ίδιο. Ετσι βρίσκομαι σε ένα από τα δεκαπέντε δωμάτια που έχουν στήσει οι Γερμανοί (αγαπημένοι τα τελευταία χρόνια του ελληνικού κοινού, χάρη στις ρηξικέλευθες παραστάσεις τους στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ) Rimini Protokoll, σε ένα σκηνικό που καλύπτει περίπου 100 τ.μ.
Ακολουθώ πιστά τις οδηγίες και προσπαθώ να συγχρονίσω τις κινήσεις μου με εκείνες του ανθρώπου στην οθόνη μου. Οταν κάθεται, κάθομαι. Οταν φοράει τη στολή του, φοράω και εγώ την ίδια στολή που βρίσκω στο ντουλάπι με τα προσωπικά του αντικείμενα. Ωσπου στα περίπου επτά λεπτά αλλάζω ρόλο και πάω στον επόμενο. Συνολικά πρόκειται να «υποδυθώ» δέκα ρόλους, σε μια παράσταση που διαρκεί 90 λεπτά χωρίς διάλειμμα. Ταυτόχρονα στα υπόλοιπα αυτόνομα δωμάτια περιφέρονται και οι άλλοι εννέα συμπαίκτες μου, με τους οποίους ανταλλάσσω χειραψίες, τους συναντώ στο ασανσέρ και στους διαδρόμους.
Πλέον δεν είμαι εγώ. Παίζω έναν ρόλο. Τον ρόλο ενός εργάτη σε ένα εργοστάσιο που κατασκευάζει όπλα. Στη συνέχεια θα γίνω ένας ακτιβιστής για την ειρήνη, ένας δημοσιογράφος από το Νότιο Σουδάν, ένα παιδί στρατιώτης, ένας σύρος πρόσφυγας, ένας χειρουργός από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, ένας Μεξικανός που ανήκει σε συμμορία ναρκωτικών, ένα μέλος του γερμανικού Κοινοβουλίου, ένας χάκερ κ.ά.
«Η ερώτηση είναι πώς μπορούμε να σώσουμε το θέατρο» λέει ο ένας από τους τρεις σκηνοθέτες της παράστασης, ο Ντάνιελ Βέτσελ. «Γιατί για εμάς το θέατρο είναι μια πολύ σημαντική μορφή τέχνης και ένα μέσο για να κάνουμε τρελά και διαφορετικά πράγματα».
Τα όπλα, στη Γερμανία ειδικότερα και στην Ευρώπη γενικότερα, ήταν το σημείο εκκίνησης. Η ιδέα γεννήθηκε το 2011. Ο Ντάνιελ Βέτσελ, η Χέλγκαρντ Χάουγκ και ο Στέφαν Κέγκι, οι τρεις σκηνοθέτες της ομάδας των Rimini Protokoll, επικοινώνησαν με ανθρώπους σε καίριες θέσεις και ρωτώντας κατάφεραν να βρουν εκείνους που συμφώνησαν να μιλήσουν. «Αυτή είναι η βάση της δουλειάς μας» λέει ο Βέτσελ. «Δουλεύουμε με ανθρώπους και όχι με ηθοποιούς. Είναι άλλο να απαγγέλλει ένας ηθοποιός πάνω στη σκηνή και άλλο να το ζεις εσύ ο ίδιος. Για μας ήταν σαν να βρήκαμε ένα χρυσό κουτί και είπαμε "Ουάου! Μπορούμε να κάνουμε θέατρο έτσι"».
Οι Rimini Protokoll έχουν διευρύνει την έννοια του θεάτρου-ντοκουμέντου όσο κανένας άλλος, ωστόσο δεν υπάρχει κάποιο μήνυμα που θέλουν να περάσουν. Ο σκοπός τους δεν είναι να αφυπνίσουν τον κόσμο, αν και αυτό συμβαίνει αυτόματα. Αυτό που θέλουν είναι να πάρει ο κόσμος μια αίσθηση, να του μείνει στη μνήμη, να κατανοήσει πόσο δύσκολα ζει, για παράδειγμα, ένας ισραηλινός στρατιώτης και την επόμενη φορά που θα δει κάτι ανάλογο στις ειδήσεις να το θυμάται.
«Νομίζω ότι ο κόσμος δεν ξέρει τι συμβαίνει όσον αφορά την κατασκευή και το εμπόριο όπλων, τα ναρκωτικά, τον πόλεμο και τη βία» λέει ο Βέτσελ. «Ο,τι κάνει ο καθένας από εμάς συνδέεται με τον υπόλοιπο κόσμο. Μόνο όταν υπάρχει η ευκαιρία να εμφανιστούν έστω και ψήγματα ορισμών και αντιλήψεων του κόσμου είναι δυνατό να ανοίξουν δρόμοι που παραμένουν συστηματικά κλειστοί».
Info
Στο Κέντρο Πολιτισµού Ελληνικός Κόσµος (Πειραιώς 254, Ταύρος, κτίριο 56, είσοδος Γ’, τηλ. 210-9005.800). Από 27/4 ώς 3/5. Εισιτήρια: 5, 10 και 15 ευρώ. Ωρες παραστάσεων: 14.00, 16.00, 18.00, 22.00.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
http://www.tanea.gr/news/culture/article/5112669/otan-o-theaths-ypodyetai-deka-roloys/