Von Katja Arfara
22.11.2008 / Elefterotipia, Greece
Ποια είναι η σχέση που έχουμε σήμερα με τον «αναπτυσσόμενο» κόσμο; Σκεφτόμαστε ποτέ ότι η παραγγελία μιας πίτσας ενδέχεται να γίνεται μέσα από ένα τηλεφωνικό κέντρο κάπου στην Ινδία; 'Η ότι οι καθημερινές κλήσεις που δέχεται ο κάτοικος μιας ευρωπαϊκής μεγαλούπολης για αγορά προϊόντων προέρχονται τις περισσότερες φορές από άλλη... ήπειρο;
Η Χέλγκαρντ Χάουγκ και ο Ντάνιελ Βέτζελ από το γνωστό γερμανοελβετικό τρίο «Ρίμινι Πρότοκολ» παρουσιάζουν μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου στο Παρίσι τη γαλλική εκδοχή της παράστασης «Call Cutta in a box». Πρόκειται για ένα διηπειρωτικό θέατρο τηλεφώνου, όπου κάθε θεατής, μόνος, συνομιλεί επί περίπου 50 λεπτά απευθείας με ...Καλκούτα για καταστάσεις συνηθισμένες, όπως η δουλειά ή το φαγητό στην πόλη. Για να φτάσει σιγά σιγά σε συζητήσεις πολύ πιο προσωπικές, που έχουν να κάνουν με αναμνήσεις, επιθυμίες, όνειρα και φόβους.
Ενδιαφερόμενοι πάντα για ένα διαφορετικό είδος θεάτρου - ντοκουμέντου που βρίσκεται σε άμεση σχέση με τον χώρο και την πόλη όπου παρουσιάζεται, οι «Ρίμινι Πρότοκολ» έχουν στήσει από το 2005 στο νέο οικονομικό κέντρο της Καλκούτας, που ονομάζεται Μανχάταν, ένα δικό τους κέντρο τηλεφωνίας. Οι περφόρμερ τους είναι κάτοικοι της πόλης, στην πλειονότητά τους άνεργοι πτυχιούχοι, που δεν έχουν ποτέ επισκεφθεί την Ευρώπη και που δεν είχαν μέχρι τώρα καμιά επαφή με το θέατρο.
Καθώς η παράσταση περιοδεύει σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις (αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται ταυτόχρονα σε Γαλλία, Ολλανδία και Γερμανία), η εκπαίδευσή τους γίνεται σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Οι συνομιλίες ακολουθούν τις γενικές γραμμές ενός σεναρίου, που δίνει την ελευθερία στον κάθε «εξπέρ» να αυτοσχεδιάσει ανάλογα με τη διάθεση του θεατή που έχει στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής.
«Αναρωτιόμασταν», μας εξηγεί ο Ντάνιελ Βέτζελ, «τι είναι αυτό που κάνει τον πάλαι ποτέ Τρίτο Κόσμο να προσποιείται ότι δεν είναι "Τρίτος" προκειμένου ο "Πρώτος Κόσμος" να αποδεχθεί τις υπηρεσίες του. Οι Ινδοί, που μας καλούν από τις τηλεφωνικές επιχειρήσεις οι οποίες στήνονται με ραγδαίους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια στην περιφέρεια των μεγαλύτερων πόλεων, είναι πάντα αναγκασμένοι να υιοθετούν ένα δυτικό όνομα κατά τη διάρκεια της συνομιλίας αλλά και να είναι ενήμεροι π.χ. για τις καιρικές συνθήκες στην πόλη στην οποία καλούν. Ο πελάτης δεν πρέπει να υποψιαστεί ότι η κλήση γίνεται από 10.000 χιλιόμετρα μακριά, διαφορετικά χάνει αυτομάτως την εμπιστοσύνη του στη συγκεκριμένη υπηρεσία και δεν αγοράζει. Η "συναλλαγή" μετατρέπεται έτσι σε μια ιδιαίτερη θεατρική συνθήκη, που θίγει θέματα ταυτότητας, επικοινωνίας, συμπεριφοράς. Θελήσαμε να χρησιμοποιήσουμε το τηλέφωνο για να δημιουργήσουμε μια άλλη σχέση μεταξύ "Τρίτου" και "Πρώτου" κόσμου, που δεν θα έχει να κάνει με την αγορά προϊόντων ή με συγκεκριμένες παροχές, αλλά με θέματα ανθρώπινα, καθημερινά που απασχολούν όλους».
Στην πρώτη μορφή του ιδιότυπου αυτού θεατρικού γεγονότος, ο θεατής ακολουθούσε συγκεκριμένες διαδρομές μέσα στην πόλη π.χ. του Βερολίνου, με βάση τις οδηγίες που του έδινε στο κινητό ο συνομιλητής του από την Καλκούτα. Στη νέα εκδοχή, που παρουσιάζεται στο Παρίσι, στο νέο πολιτιστικό κέντρο «104», οι εκπλήξεις είναι εσωτερικού χώρου. Η συνομιλία διαδραματίζεται μέσα σε ένα συνηθισμένο γραφείο. Αυτό που ενδιαφέρει τους «Ρίμινι Πρότοκολ» είναι η «συνάντηση» των δύο σκηνών, ο κοινός «χώρος» που μοιράζονται για λίγα λεπτά δύο άνθρωποι, στα όρια πραγματικότητας και μυθοπλασίας.